یک آیه
آیه نور
س: معنای آیه نور را خواسته‌اند، « أَعُوذُ بِاللَّهِ مِنَ الشَّیْطَانِ الرَّجِیمِ بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِیمِ اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ»[1]
ج: « اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ » صرف و نحو می‌خواهد، اگر نباشد درست در نمی‌آید، کسانی که صرف و نحوشان ضعیف است آن را نمی‌فهمند، در معنای آن گیر می‌کنند، چون پیچ و مهره‌اش را باید خوب باز کنند و دوباره خوب ببندند تا معلوم شود. باید این را بلد باشی که در « نُورُ السَّمَاوَاتِ » کلمه نور اضافه است. از آن دو نوع اضافه کدامیک است؟ اضافه معنوی است یا لفظی؟ اگر لفظی است، کدام است؟ که من و فی در تقدیر داشته باشد، این جا چیست؟ « اللَّهُ نُورٌ من السَّمَاوَاتِ » یا « نُورٌ فی السَّمَاوَاتِ »؟ فی ظرفیه است دیگر، یعنی خدا در کل عالم خلقت، مثل نور روشن است. یعنی هر کجا موجودی باشد وجودش دلیل بر وجود خداست و می‌گوید اگر او نبود من هم نبودم. من که هستم دلیل بر وجود او است. این را می‌گویند « الله نورٌ فی السماوات »، خیلی ساده و روشن.
س: « مَثَلُ نُورِهِ کَمِشْکَاةٍ» تا آخر یعنی چه؟
ج: منتهی نور...، عموم مردم وقتی نور می‌گویی سراغ نور خورشید می‌روند، چون روشن‌ترین نور مال اوست. خدای متعال در آن زمان یک نوری که واضح‌ترین و روشن‌ترین نور بود مثال می‌زند. وجود خدا که مثل نور روشن است مثل آن عالیترین نور روشن است، لذا مثال زده به بهترین چراغی که آن زمان روشن می‌شد، در آن زمان بهترین چراغ با روغن زیتون روشن می‌شد نه با چیزهای دیگر، چون روغن زیتون دود ندارد اما شما اگر چراغ را با چوب روشن می‌کردی دود همه جا را پر می‌کرد. لذا با روغن زیتون که دود ندارد، ناراحتی ندارد و خیلی هم صاف و روشن است به خصوص اگر زیتونش از درختی باشد که همیشه تحت تابش آفتاب باشد شرقی و غربی نباشد. آن‌وقت روغنش هم دست اول باشد. چون سه بار از زیتون روغن می‌گیرند، آخری‌اش خوب نیست، اولی‌اش بهترین روغن است. این از باب این‌که آن روغنی که به دست می‌آید بهترین نور را انعکاس می‌دهد، این را مثل زده که آن نور هم بهترین نور آن‌جوری است.
پرسش و پاسخ از استاد اخلاق و معرفت حضرت آیت الله خوشوقت اعلی الله مقامه 05 / 08 / 1390
[1] - اللَّهُ نُورُ السَّمَاوَاتِ وَ الْأَرْضِ مَثَلُ نُورِهِ کَمِشْکَاةٍ فِیهَا مِصْبَاحٌ الْمِصْبَاحُ فِی زُجَاجَةٍ الزُّجَاجَةُ کَأَنَّهَا کَوْکَبٌ دُرِّیٌّ یُوقَدُ مِنْ شَجَرَةٍ مُبَارَکَةٍ زَیْتُونَةٍ لاَ شَرْقِیَّةٍ وَ لاَ غَرْبِیَّةٍ یَکَادُ زَیْتُهَا یُضِی‌ءُ وَ لَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ نُورٌ عَلَى نُورٍ یَهْدِی اللَّهُ لِنُورِهِ مَنْ یَشَاءُ وَ یَضْرِبُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ وَ اللَّهُ بِکُلِّ شَیْ‌ءٍ عَلِیمٌ (نور، آیه 35)