عقل سالم

...عقل اگر اسیر نفس‌­أماره شد تقریباً مرده است، دریافت­‌ها و ادارکات صحیح و لازم را نمی‌تواند انجام بدهد.

 اگر انسان موفق شد و گوش به حرف خدا داد و در خط بندگی افتاد هر زمان از اسارت نفس‌أماره آزاد شد آن­وقت عقل زنده می‌­شود، آن­وقت عقل یک چیزهای دیگر هم می­‌فهمد، لذا امیر علیه الصلاة و السلام فرمودند: «قَدْ أَحْیَا عَقْلَهُ وَ أَمَاتَ‏ نَفْسَهُ‏»[1] ، نفس‌­أماره وقتی بمیرد عقل زنده می‌­شود، آزاد می‌­شود، بنابراین نوع عقول اسیر نُفُوس أماره است، زنده نیست، مرده است، برای خاطر این­که دست به بدترین کار می‌­زند، در صورتی که شأن عقل این است که بد را از خوب جدا کند و انسان را دعوت به انجام کار خیر و خوب کند امّا چون ابتدا نفس‌­أماره شکوفا در انسان می­‌شود، عقل را استخدام می­‌کند، بعد هم ادامه پیدا می­‌کند آن‌وقت آدم اسیر نفس می‌­شود، لذا غالباً اسیر نفس هستند، کم هستند افرادی که عقلشان از اسارت نفس آزاد شده باشد. فقط به این صورت می‌­شود، طبق دستور خدا اگر انسان تقوا را ادامه بدهد و گناه نکند نفس­‌أماره از بین می‌­رود، عقل هم برای تشخیص حق از باطل، زشت از زیبا، سَرِ خانه خودش برمی­‌گردد، آن­وقت خوب کار می­‌کند...

 قسمتی از سخنرانی سالک الی الله حضرت آیت الله خوشوقت اعلی الله مقامه

مدرسه علمیه صاحب الأمر عجل الله فرجه14/2/85