رفتار با گدا

س1: در برخورد با گدایان خیابانی که گاهی چند بار هم در روز پیش می­‌آید و انسان نمی‌­داند اینها واقعاً فقیر هستند چه کار کنیم؟

ج: لازم نیست به آن‌ها کمک کنی، مگر آن جایی که خطر آبروریزی باشد آنوقت مجبور هستی کمک کنی. مثلاً اگر پول ندهی فحش می‌­دهد این­جوری. چون فرموده­‌اند: « خَیْرُ مَا بَذَلْتَ‏ مِنْ‏ مَالِکَ‏ مَا وَقَیْتَ‏ بِهِ عِرْضَکَ »[1] یعنی بهترین پولی که خرج می­‌کنی آن است که در راه حفظ آبرو است. بعضی‌ها بدزبان هستند، بد دهان هستند، فحش می­‌دهند. نقل می­‌کنند در زمان مرحوم شیخ جعفر کاشف الغطاء رحمه الله هم فقیر زیاد بود، سر نماز می­‌آمدند تَکَدِّی می‌کردند. یک روز یک گدایی آمد؛ مردم کمک کرده بودند دیگر به این گدا چیزی نرسید، آن گدا آب دهان به محاسن شیخ انداخت. شیخ راه افتاد در صفوف نماز و گفت: هر کسی آبروی من را می‌خواهد کمک کند. پول جمع کرد به او داد. موارد آبرو استثناء است، امّا در حال عادی چیزی ندهید. اگر به این‌ها بدهید آن­وقت دیگران هم تشویق می‌­شوند که بیایند گدایی کنند و این حرفه را انتخاب می­‌کنند، اما اگر خطر آبروریزی بود چاره‌ای نیست، به اندازه حفظ آبرو به این روایت عمل کنیم « خَیْرُ مَا بَذَلْتَ‏...».

س2: گاهی انسان را به حضرت زهرا سلام الله علیها قسم می­‌دهند که یک کمکی بکنید؟

ج: نه، منظور این است که به شما توهین نشود. همین، اگر به شما بناست توهین شود پول به او بده او را لال کند، إقطَع لِسانَه.

س3: گاهی او توهین نمی­‌کند ولی اطرافیان که می‌­بینند قضاوت بد می­‌کنند می­‌گویند مثلاً چرا روحانی به او کمک نکرد؟

ج: اگر دیدی یک همچنین موردی هم هست آن را هم چیزی بده، چون این‌ها هم نظر بد به شما بکنند مصداق همان است.

پرسش و پاسخ از عارف بالله حضرت آیت الله خوشوقت تهرانی اعلی الله مقامه

مدرسه علمیه حضرت صاحب الأمر عجل الله فرجه  09/09/1385