آداب اجتماعی
ذکر صلوات(قسمت سوم)
اثر صلوات
س1: اگر کاری با بکار گرفتن اراده و تلاش فراوان درست نشود می‌‌شود به ذکر متوسل شد؟
ج: اگر کاری را نتوانستیم به نتیجه آن برسانیم باید (با دیگران) مشورت کنی، شاید آن‌ها یک راه نزدیک‌تری بدانند. - خود آدم اطلاعاتش محدود است- بعد هم اگر نشد ذکر با اولین مرحله هم سازگار است؛ آدم می‌‌خواهد اقدام کند به یک راهی برای هدفی برود، اول استخاره کند؛ یعنی از خدا خیر بخواهد؛ این مستحب است؛ هرکاری شروع کردی بگویی «أَسْتَخِیرُ اللّهَ بِرَحْمَتِهِ»؛ یعنی از خدا در این کار خیر می‌‌خواهم؛ آن‌وقت در آن راه بروم ان‌شاءالله.
س2: در روایت «مَنْ صَلَّى عَلَیَّ مَرَّةً فَتَحَ اللّهُ عَلَیْهِ بَاباً مِنَ الْعَافِیَة» (پیامبر صلی الله علیه و آله فرموده است هر کس بر من یک مرتبه صلوات بفرستد دری از عافیت بر روی او باز می‌‌شود)، منظور از این عافیت، عافیت از گناه است؟
ج: عافیت از همه‌چیز است؛ عافیت در دین، دنیا و همه‌چیز.
س3: آیا می‌‌تواند یک مصداقش این باشد که در ترک گناه به انسان - برای عافیت از گناه- کمک می‌کند؟
ج: خُب صلوات فرستادن خودش تصمیم می‌‌خواهد. اگر با تصمیم صلوات بفرستید از تصمیم استفاده می‌‌شود و کار درست می‌‌شود.
س4: تصمیم بر خود صلوات فرستادن یا بر ترک گناه؟
ج: تصمیم بر خود صلوات فرستادن. اگر تصمیم بگیریم صلوات انجام می‌‌گیرد، آن‌وقت استفاده از تصمیم در انسان تقویت می‌‌شود، کم‌کم از صلوات سر ریز به نماز و روزه و بقیه‌ی چیز‌ها می‌کند، در آنجا هم عافیت پیدا می‌‌شود.
س5: یعنی تاثیرش در ترک گناه فقط همین‌قدر است، یا بیش از این‌هم می‌‌تواند باشد؟
ج: بله؛ همین‌قدر است؛ تکویناً این مقدار است.
س6: چرا در روایت داریم وقتی انسان صلوات می‌‌فرستد خدا و ملائکه بر او صلوات می‌‌فرستند؟
ج: این حرف برای تشویق انسان‌ها به ذکر صلوات گفته شده است.
س7: آیا ذکر کثیر سبب می‌‌شود که خدا و ملائکه بر انسان صلوات بفرستند؟
ج: صلوات فرستادن مثل ما! نه؛ اینگونه نه؛ بلکه رحمت شامل حال ما می‌‌شود.
س8: در همان روایت منظور از صلوات خداوند تعبیر به رحمت شده و صلوات ملائکه تزکیه. منظور از تزکیه بودن صلوات ملائکه چیست؟
ج: اگر خدا بخواهد صلوات بفرستد یعنی رحمتش را شامل حال ما می‌کند. صلوات ملائکه هم دعا است؛ درخواست از خدای متعال می‌کنند که معادل کاری که کرده به او مزد بدهید؛ به او اجر بدهید.
س9: مراد آیه‌ی «هُوَ الَّذی یُصَلِّی عَلَیْکُمْ وَ مَلائِکَتُهُ لِیُخْرِجَکُمْ مِنَ الظُّلُماتِ إِلَى النُّورِ» چیست؟
ج: نتیجه‌ی نزول رحمت الهی این می‌‌شود که انسان از ظلمت بیرون می‌‌آید و وارد نور می‌‌شود و دین خدا را می‌‌پذیرد و عمل می‌کند و وارد نور می‌‌شود.
س10: ثواب نماز نافله بیشتر است یا ثواب صلوات؟
ج: خود صاحبان صلوات گفته‌اند: نافله آدم را به قرب چه کسی می‌‌رساند؟ «مَا زَالَ الْعَبْدُ یَتَقَرَّبُ إِلَیَّ بِالنَّوَافِلِ»، صلوات فرستادن به‌خاطرِ شنیدن همین حرف‌‌ها از حضرات معصومین علیهم السلام است.
س11: اگر در هنگام گفتن تسبیحات حضرت زهرا، آیه «إِنَّ اللّهَ وَ مَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَ سَلِّمُوا تَسْلیماً» را بخوانند کدام مقدم است؛ صلوات یا تسبیحات؟
ج: صلوات را بفرستد و بعد آن را بگوید. صلوات هم مثل همان است. هر جا نام مبارک پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله شنیده شد، مستحب است صلوات بفرستیم؛ حتی اگر وسط نماز باشد، باید صلوات بفرستیم.
س12: اگر انسان بعد از نمازهای یومیه، سه بار صلوات و سه بار سوره توحید و سه بار آیه «وَ مَنْ یَتَّقِ اللّهَ» را بخواند، چه اثری دارد؟
ج: خیلی خوب است، قرآن خوانده است. خدا دستور داده است: «فَاقْرَؤُا ما تَیَسَّرَ مِنَ الْقُرْآنِ».
س13: علت اینکه بعد از نماز سه بار صلوات می‌‌فرستیم چیست؟
ج: صلوات ذکر خیلی مهمی است. خدا در قرآن کریم آیه‌ای فرستاده و در آن فرموده: «من که خدا هستم و ملائکه‌ی من که فرشتگان من هستند، بر پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله صلوات می‌‌فرستیم.» شما نمی‌‌خواهی صلوات بفرستی! نکته صلوات این است که نام مبارک پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و کسانی که راهنمای ما هستند، در طول تاریخ در یاد مردم زنده می‌‌ماند و مردم با آن‌ها ارتباط پیدا می‌کنند؛ اما اگر صلوات نفرستند، فراموش می‌‌شوند و خط عوض می‌‌شود. در دنیا کسانی که انسان را به‌طرفِ راه‌های باطل دعوت کنند، زیادند؛ لذا انسان منحرف می‌‌شود. اما فرستادن صلوات باعث می‌‌شود که پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و امامان معصوم علیهم السلام که باید از آن‌ها اطاعت فرمان کنیم، در یاد مردم زنده بمانند. بنابراین بعد از گفتن «لا اله الا الله» که مربوط به خدای متعال است، بهترین ذکر، صلوات بر پیغمبر اکرم صلی الله علیه و آله و آل ایشان است.
پرسشها و پاسخها از استاد اخلاق و معرفت حضرت آیت الله خوشوقت اعلی الله مقامه الشریف