معرفت نفس

س: در حدیث وارد شده است که« الْمَعْرِفَةُ بِالنَّفْسِ أَنْفَعُ‏ الْمَعْرِفَتَیْنِ»[1]،  این دو معرفت چیست؟

ج: یک: معرفت به غیر نفس، یک: معرفت به نفس. این می شود دو تا معرفت، معرفت نفس بهتر از معرفت دیگر است.

ما در بیرون هر موجودی را ببینیم وجودش دلیل بر وجود خداست، بنابراین این هم مقدمه معرفت خداست. امّا یک وقت خدا را از خودم می‌شناسم، در خودم فکر می‌کنم، می‌بینم من هزار سال پیش نبودم، هزار سال بعد هم نخواهم بود این‌ها را فکر کنم می‌فهمم که من خودم، خودم را خلق نکرده‌ام، اگر من خودم را خلق می‌کردم هزار سال جلوتر خلق می‌کردم، نمی‌گذاشتم هزار سال بعد هم نباشم. هزار سال بعد هم کاری می‌کردم باشم، این که نه می‌توانم خودم را جلوتر به وجود بیاورم و نه می‌توانم دیرتر از بین ببرم معلوم می‌شود کار دست دیگری است و هر جور او بخواهد می‌شود. این انفع است چون خودم به خودم از موجودات خارجی و بیرونی نزدیک‌تر هستم، ‌این معرفت تثبیتش و روشنایی‌اش برای من خیلی بیشتر و بهتر است.

پرسش و پاسخ از سالک الی الله حضرت آیت الله خوشوقت اعلی الله مقامه

مدرسه علمیه حضرت صاحب الأمر عجل الله فرجه 24/10/1383