نکته اخلاقی
رهایی از حق الناس
س1: آیا عملی برای خلاصی از اثرات حق الناس که بر گردن فرد است وجود دارد؟
ج: عملش این است که بروی در خانه او را بزنی و بگویی آقا اینقدر من به تو بدهکار هستم، بسم الله بگیر. این عمل آدم را خلاص می‌کند و الّا وقتی به مردم بدهکار هستی و داری که به او بدهی، ندهی و بنشینی دعا کنی برایت فایده ندارد. باید بروی بگردی پیدایش کنی بگویی اینقدر من کم به تو فروخته‌ام، این را اضافه گرفته‌ام، زدم شیشه‌ات را شکسته‌ام، به ماشینت خسارت وارد کرده‌ام و فرار کرده‌ام؛ سپس هم عذرخواهی کنی و هم پول خسارتش را به او بدهی. دعای ادای حقُ الناس این است نه اینکه بنشینی و بدهی‌ات را ندهی و مرتب دعا کنی! فایده ندارد. حق الناس را باید داد و مردم را راضی کرد و الّا روز قیامت یک ایستگاهی است که یقه آدم را می‌گیرد و می‌گوید بده. آنجا نه پول هست و نه چیزی به زحمت می‌افتی. اینجا پول هست، اینجا راضی اش کنی مناسب‌تر است.
س2: اگر امکان پیدا کردنش نیست چه کنیم؟
ج: اگر دنبالش گشتی و مأیوس شدی و باور کردی که نمی‌شود گیرش آورد، باید آن مقدار که به او بدهکاری از طرف صاحب پول به فقیر متدیّن صدقه بدهی.
پرسش و پاسخ از سالک الی الله حضرت آیت الله خوشوقت تهرانی اعلی الله مقامه
حسینیه زینبیه سلام الله علیها 17/10/1383